این یک ترجمه غیر رسمی از GNU General Public License به زبان فارسی می باشد. این ترجمه توسط بنیاد نرمافزارهای آزاد انتشار نیافته و از لحاظ قانونی مرجعی برای مقررات توزیع نرم افزار تحت پروانهی گنو نمی باشد؛ فقط متن پروانه به زبان انگلیسی چنین مرجعی برشمرده می شود. به هر ترتیب، ما امیدواریم این ترجمه به آشنایی فارسی زبانان با پروانهی جامع همگانی گنو کمک کند.
نسخهی ۳، هشتم تیرماه یکهزار و سیصد و هشتاد و شش شمسی
هرکسی مجاز به نسخهبرداری و توزیع کلمه به کلمهی این پروانه میباشد ولی تغییر دادن آن مجاز نیست.
دیباچه
پروانهی جامع همگانی گنو یک مجوز سهوتالیف (Copyleft) برای نرمافزار و انواع دیگر محصولات است.
پروانهی استفاده از اکثر نرمافزارها یا محصولات کاربردی مختلف بهگونهای طراحی شدهاند تا آزادی شما را در تغییر یا به اشتراک گذاردن آن محصول از شما بگیرند، در عوض هدفِ اصلیِ پروانهی جامع همگانی گنو تضمین آزادی شما در بهاشتراک گذاشتن و تغییر تمام نسخههای یک نرمافزار است؛ برای حصول اطمینان از اینکه نرمافزار برای همه کاربرانش آزاد باقی میماند. ما -بنیاد نرمافزارهای آزاد- برای اکثر نرمافزارهای خودمان از پروانه جامع همگانی گنو استفاده میکنیم؛ این پروانه شامل تمام محصولاتی که مولفین آنها کار خود را مشمول آن بدانند نیز میشود؛ شما هم میتوانید برنامههای خود را به همین روش مشمول این پروانه کنید.
وقتی ما از نرمافزار آزاد صحبت میکنیم به مفهوم آزادی اشاره میکنیم و نه به قیمت. پروانههای جامع همگانی ما برای حصول اطمینان از اینکه شما آزادی توزیع نسخههایی از نرمافزارهای آزاد را دارید (و آزادید برای عمل توزیع مبلغی دریافت کنید) طراحی شدهاند، برای اطمینان از اینکه شما حتماً کد منبع نرمافزار را دریافت میکنید و یا در صورتی که به آن نیاز داشتید امکان دریافت آن را خواهید داشت، اینکه شما بتوانید در نرمافزار تغییرات مورد نظر خود را بدهید یا قسمتهایی از آن را در نرمافزارهای آزاد جدید استفاده کنید و اینکه آگاه باشید که آزادید که همه این کارها را انجام بدهید.
برای حفاظت از حقوقِ شما، ما باید دیگران را از امکان سلب این حقوق از شما و یا امکان درخواست برای کوتاهآمدن از این حقوق منع کنیم؛ در نتیجه در صورتی که نسخههایی از نرمافزار را توزیع میکنید یا تغییراتی در آن ایجاد میکنید مسوولیتهای مشخصی در قبال این کارها دارید.مسوولیتهایی به منظور به رسمیت شمردن آزادی دیگران.
به عنوان نمونه، اگر شما نسخههایی از چنین نرمافزاری را توزیع میکنید، چه به رایگان چه در قبال دریافت مبلغی، شما موظفید آزادیهایی که دریافت کردهاید را نیز انتقال دهید. شما باید اطمینان حاصل کنید که گیرنده هم کد منبع را دریافت نموده و یا امکان دریافت آن را دارد و شما باید این قوانین را به آنها نشان دهید تا از حقوق خود آگاه باشند.
آن دسته از برنامهنویسها و تهیهکنندگان نرمافزار که پروانهی جامع همگانی گنو را به کار میگیرند در دو مرحله حقوق شما را حفظ میکنند: (۱) آزاد کردن نرمافزار از بند قوانین حقالتالیف و (۲) ارایه این پروانه به شما و درنتیجه واگذار کردن قانونی حقوق نسخهبرداری، توزیع و یا تغییر نرمافزار به شما.
واضح است برای حفاظت حقوق مولفین، تهیهکنندگان و برنامهنویسان، پروانهی جامع همگانی گنو تاکید مینماید که هیچ تضمینی برای استفاده از این نرمافزار آزاد وجود ندارد. برای حفظ حقوق کاربران و مولفین پروانهی جامع همگانی نشانهگذاری نسخههای تغییر یافته با نسخه اولیه را الزامی میداند تا به اشتباه مشکلات آنها از طرف مولفین نسخههای قبلی پنداشته نشود.
بعضی دستگاهها و تجهیزات به گونهای طراحی شدهاند تا دسترسی کاربران برای نصب و یا اجرای نسخهی تغییر یافتهی نرمافزار درونیشان را محدود سازند، با اینکه تولیدکنندگان این تجهیزات امکان انجام این کار را دارند این راهکار از اساس و ریشه با هدف حفاظت از آزادی کاربران در تغییر نرمافزار در تضاد است. به طور معمول قالب سازمانیافتهی این سو استفاده در حیطهی تولید محصولاتی است که که برای استفادهی خاص کاربران تولید میشوند و اینجا دقیقاً همان جایی است که سو استفاده از حقوق کاربر بینهایت ناپسند است؛ بنابراین ما نگارشِحاضر از پروانهی جامع همگانی را طراحی کردیم تا جلوی این سو استفاده در محصولات ذکر شده را بگیریم. اگر مشکلات مشابهی در حیطههای دیگری نیز بروز کند ما آماده خواهیم بود آنچنان که شایستهی حفظ آزادی کاربران است با گسترش قوانین مرتبط در نگارشهایِ آتیِپروانهیِ جامعِ همگانی گنو در مقابل آنها ایستادگی کنیم.
در نهایت، هر نرمافزار به صورت روزمره در خطر مشکلات ثبت قانونی ایدهها و کدهای نرمافزاری میباشد. کشورها نباید اجازه ثبت مواردی که توسعه و استفاده از نرمافزارها را روی رایانههای چند منظوره محدود میکنند صادر نمایند ولی برای آن دسته از کشورهایی که چنین میکنند ما امیدواریم با جلوگیری از غیرآزاد شدن نرمافزار از پروانهی جامع همگانی گنو تحت هر شرایطی از خطر استفاده از ایدههای ثبت شده برای تغییر یک نرمافزار از آزاد به یک نرمافزار اختصاصی پیشگیری کنیم.
در زیر جزییات دقیق اصول و قوانین نسخهبرداری، توزیع و تغییر میآید:
شرایط و مقررات
- تعاریف
«این پروانه» به نسخهی سوم پروانهی جامع همگانی گنو اشاره میکند.
«حق تالیف» شامل قوانین مشابه قانون حقتالیف که برای محصولات دیگری استفاده میشود نیز میگردد، نمونهی این محصولات طرح نیمهرساناها میباشد.
«نرمافزار» به هر کار یا محصولی که بتوان قانون حقتالیف را در مورد آن پیاده نمود و مشمول این پروانه نیز باشد اطلاق میگردد. از هر پروانهدار در این متن با «شما» یاد شده است و منظور از «گیرندگان» یا «دریافتکنندگان» میتواند اشخاص و یا سازمانها باشد.
«تغییر» یک کار به معنی نسخهبرداری تمام و یا قسمتی از یک کار به نحوی است که نیاز به مجوز صاحب آن کار باشد و نسخهبرداری عینی شامل تغییر نمیشود. نتیجهی این عمل «کارِ تغییر یافته» نامیده میشود که تغییر یافتهی کارِ قبلی و یا کاری «بر اساس» کارِ قبلی است.
«کارِ تکمیلی» به مفهوم نرمافزار تغییر نیافته و یا کاری بر اساسِ نرمافزارِ بهکار برده شده است.
«تکثیر» یک کار به معنی انجام هرکاری به غیر از اجرای یک نرمافزار روی یک رایانه یا تغییر یک نسخهی شخصی از نرمافزار است که است که به طور مستقیم یا غیر مستقیم شما را مسوول رعایت قوانین حقتالیف مرتبط با آن نرمافزار بنماید. تکثیر شامل نسخهبرداری، توزیع (با تغییر یا بدون تغییر)، ارایه به عموم و در بعضی کشورها موارد دیگری نیز میشود.
«رساندن» یک کار به معنی هر گونه تکثیر است که به دیگران امکان ایجاد و دریافت نسخههایی از کار را بدهد. ارتباط محض با کاربری دیگر تحت شبکه، بدون انتقال یک نسخه از کار رساندن محسوب نمیشود.
یک رابط کاربر فعال «اعلانات قانونی مقتضی» را به گونهای واضح و قابل درک نمایش میدهد بهگونهای که به حتم (۱) پیغام حقتالیف مناسب را نمایش دهد و (۲) به طور واضح برای کاربر مشخص نماید که هیچ تضمینی برای کار (به غیر از ضمانتهای قید شده) وجود ندارد، که پروانههایی که کار بنابر آن پروانهها مشمول آنهاست و شیوهی نمایش یک نسخه از پروانه را مشخص سازد. اگر رابط کاربر امکان استفاده از دستورات و یا یک منو را در اختیار کاربر میگذارد یکی از دستورات یا گزینههای اصلی میبایست با شرایط ذکر شده سازگار باشد.
- کد منبع
فرم «کدِ منبع» یک کار به معنی فرم ارجح یک کار برای ایجاد تغییرات در آن کار میباشد. فرم «کد مقصد» یک کار به معنی هر فرمی از کار است که «کد منبع» نباشد.
«رابطِ استاندارد» به معنی رابطی است که یا بهصورت رسمی توسط موسسات استاندارد ثبت گردیده و یا در صورتی که رابطی است که برای کار با یک زبان برنامهنویسی خاص طراحی شده است یک رابطِ شناخته شده بین برنامهنویسان آن زبان برنامهنویسی میباشد.
«کتابخانههای سیستمیِ» یک کار قابل اجرا شامل هر چیزی، به جز خود کار به عنوان یک کل، میباشد که (الف) در حالت عادی بستهبندی یک واحد بزرگ (Major Component)لحاظ گردد ولی جزیی از آن واحد بزرگ نباشد و (ب) خدمت و فعالیتش فقط برای استفادهی آن واحد بزرگ باشد و یا برای پیادهسازی یک استاندارد باشد که بصورت کد منبع در اختیار عموم قرار دارد.
یک «واحد بزرگ» در این متن به معنی یک واحد اولیه مهم (برای مثال هستهی نرمافزاری، سیستم پنجرهسازی و امثال آنها) برای یک سیستم عامل خاص میباشد (در صورت وجود چنین سیستمی) که کار قابل اجرا در نهایت روی آن اجرا میشود و یا نرمافزار مترجمی که برای تهیه نسخهی اجرایی کار استفاده شده است و یا یک کد مقصد که یک نرمافزار مفسر آن را اجرا میکند.
«کد مرتبط» برای یک کار در فرم کد مقصد به تمام کدهای منبعی گفته میشود که برای تولید، نصب و (برای یک کار قابل اجرا) اجرای آن کد مقصد به کار رفته باشد و برای تغییرِ کار استفاده گردد. اسکریپتهایی که برای کنترل این فعالیتها استفاده میشوند نیز در همین دسته میگنجند اما کتابخانههای سیستمی و یا ابزارهای چندکاره و یا نرمافزارهای آزادی که بدون تغییر برای کار استفاده شدهاند به عنوان کد مرتبط کار شناخته نمیشوند.
به عنوان نمونه، کد مرتبط شامل فایلهای تعریف رابط با کدهایِ منبع برای کار و کدهایِ منبعِ کتابخانههای استاندارد و نرمافزارهای به اشتراک گذاشتهشدهیِ پویا که کار به طور خاص به گونهای طراحی شده که به آنها نیاز دارد، برنامههایی مثل کدهای انتقال داده و یا کنترل جریان دادهها بین زیربرنامهها و یا قسمتهای مختلف کار میشود.
کد مرتبط شامل قسمتهایی که کاربران میتوانند بصورت خودکار از دیگر قسمتهای کد مرتبط تولید کنند نمیشود.
کد مرتبط برای یک کار در فرم کد منبع، کد منبع همان کار میباشد.
- اختیارات ابتدایی
تمام حقوق اعطا شده بنا بر این مجوز به عنوان حقتالیف نرمافزار اعطا شدهاند و در صورتی که شرایط توضیح دادهشده حفظ گردند غیر قابل ابطال میباشند. این پروانه به طور مشخص تاکید بر حق نامحدود شما برای اجرای برنامهی تغییر نیافته دارد. خروجی یک کار تحت این پروانه فقط در صورتی تحت این پروانه خواهد بود که محتوای آن شامل کاری باشد که آن نیز تحت پروانه باشد. این پروانه حقوق شما برای استفاده عادی یا مشابه آن به گونهای که در قانون حقتالیف به آن اشاره شده است به رسمیت میشناسد.
تا وقتی که پروانهی شما به نحوی شما را باز دارد میتوانید کارهای مشمول این پروانه را برای اجرا بسازید، اجرا نمایید و یا بدون رساندن تکثیر نمایید. به شرطی که قوانین این پروانه به طور کامل رعایت شود شما میتوانید کار شامل این پروانه را با اینکه شما صاحب پروانهی آن نیستید تکثیر نموده و در اختیار دیگران قرار دهید تا تغییراتی را مختص شما روی برنامه انجام دهند و یا امکاناتی برای اجرای آن در اختیار شما قرار بدهند. اشخاصی که کار شامل پروانه را برای شما اجرا میکنند باید به طور خاص کار را به وکالت شما، تحت کنترل شما و با نظارت شما انجام دهند به نحوی که امکان نسخهبرداری از کاری که در اختیار شما قرار دارد را جز برای رابطهی کاری شما نداشته باشند.
تکثیر تحت هر شرایط دیگری فقط بنا به ضوابط و قوانینی مجاز است که در زیر به آنها اشاره شده است. صدور پروانههایی جزیی(Sublicensing) مجاز نیست و بند ۱۰ این متن نیز آنها غیرلازم میسازد.
- حفاظت از حقوق کاربران در برابر قانون ضد قفل شکنی (Anti-Circumvention)
هیچیک از کارهای مشمول این پروانه نمیبایست بر اساس هر یک از قوانین ضد قفل شکنی که در بند ۱۱ قانون حقالتالیف WIPO که در تاریخ ۲۹ آذرماه ۱۳۷۶ تصویب شده است یا قوانین مشابه جلوگیری از شکستن قفلهای تعبیه شده برای حفاظت از حقوق مولفین به عنوان یک فنآوری شکستن این قفلها شناخته شود.
وقتی شما کاری را که مشمول این پروانه میشود «میرسانید» مجازید تا جایی که بر اساس این پروانه قفل شکنی محسوب نمیشود به فعالیت خود ادامه دهید و از تمامی حقوق مرتبط با کار که ممکن است بنابر قوانین شما را مجبور به قفل گذاری آن کار شود بگذرید و از گونه حقی که موجب محدودیت کاربران در زمینه تغییر کار یا اجبار کاربر، شما یا ذینفعهای ثالث کار به معنی اجبار برای شکستن قفل گردد بگذرید.
- رساندن نسخههای حرف به حرف
شما مجازید نسخههای حرف به حرف و تغییر نیافته کد منبع را نرمافزار را همانطور که دریافت کردهاید رو هر رسانهای به دست دیگران برسانید به شرطی که به طور آشکار و دقیق روی هر نسخه اعلان مربوط به پروانه را منتشر کنید و تمام اعلانهای مربوط به این پروانه و تمام بندهای مجازی که مطابق با بخش ۷ این پروانه بر کد تعریف شدهاند و اعلانهای وجود نداشتن ضمانت را حفظ کرده و به تمام دریافت کنندگان یک نسخه از این پروانه را بدهید.
شما مجازید هر مبلغی که دوست دارید و یا هیچ هزینهای بابت هر نسخهای که به کاربر میرسانید دریافت کنید و میتوانید بابت ضمانت کردن کار و یا خدمات پشتیبانی هزینهای دریافت نمایید.
- رساندن نسخههای تغییر یافته کد منبع
شما مجازید کاری تغییر یافته را که بر اساس کار اولیه میباشد یا تغییراتی برای تهیه از روی برنامه را به فرم کد منبع بر اساس قوانین بخش ۴ به دیگران برسانید به شرطی که تمام شرایط زیر را رعایت نمایید:
الف) کار باید حاوی اعلانهای واضحی باشد که مشخص نماید شما آن را تغییر دادهاید و تغییرات باید دارای تاریخ معتبری باشند.
ب) کار باید شامل اعلانهای مشخصی باشد که نشان دهند کار تحت این پروانه و شرایط اضافی مطابق با بند ۷ این پروانه قرار دارد. این دستورالعمل، دستورالعمل بخش ۴ مبتنی بر «تغییر ندادن هیچیک از اعلانها» را تعویض میکند.
ج) شما باید کل کار را، به عنوان یک کار کامل، برای هر کسی که ممکنم است نسخهی تغییر یافته را دریافت کند مشمول این پروانه کنید. بدیهی است تمام بندهای مُجازی که طبق بخش ۷ این پروانه به کل کار افزوده شده باشند برای تمام کار و بدون توجه به شیوه ارایه و بستهبندی کار معتبر میباشد. این پروانه اجازه نمیدهد که کار تحت هیچ پروانهی دیگری ارایه شود ولی در صورتی که شما کار را با چنین پروانههایی دریافت کردهاید موجب ابطال آنها نمیشود.
د) در صورتی که کار شمال رابط کاربر فعال میباشد، هر یک از رابطهای کاربر میبایست اعلانهای حقتالیف مرتبط را نمایش دهند ولی اگر برنامه رابطهای کاربری دارد که اعلانهای حقتالیف را نمایش نمیدهند شما ملزم به پیادهسازی این قابلیت نخواهید بود.
مجموعهای شامل کار تغییر یافته که به صورت جداگانه و به همراه کارهای مجزای دیگر ارایه میشود که به طور اصولی رابطهای با کار ندارند و به گونهای ترکیب نشدهاند که یک برنامهی بزرگتر را بسازند، بر روی یک رسانهی ذخیرهسازی یا توزیع یک «ترکیب» نامیده میشود به شرطی که مجموعهی قوانین حقتالیف حاصل از ترکیب بهگونهای نباشد که دسترسی یا حقوق قانونی کاربران ترکیب را فراتر از آنچه تک تک کارهای موجود در ترکیب بصورت جداگانه ارایه میکنند محدود نماید. افزودن کاری تحت پروانهی جامع همگانی گنو به یک ترکیب موجب مشمول شدن دیگر کارهای ترکیب به این پروانه نمیگردد.
- رساندن نسخههایی به غیر از کد منبع
شما مجازید یک کار مشمول این پروانه را به صورت کد مقصد به دیگران برسانید به شرطی که این عمل مطابق بخشهای ۴ و ۵ این پروانه باشد و در ضمن کد منبع قابل خوانده شدن توسط ماشین را طبق قوانین این پروانه و به یکی از سه روش زیر ارایه کنید:
الف) کد مقصد را روی یک محصول فیزیکی (شامل رسانهی فیزیکیِ توزیع) به همراه کد منبع روی یک رسانهی قابل اطمینان که به طور خاص برای جابجایی نرمافزارهای رایانهای استفاده میشود برسانید.
ب) کد مقصد را روی یک محصول فیزیکی (شامل رسانهی فیزیکیِ توزیع) به همراه یک پیشنهاد کتبی که حداقل برای سه سال معتبر باشد و بسته به کاربری محصول تحت عنوان ارایه خدمات پشتیبانی یا قطعات یدکی بسته به هرکسی که کد مقصد را داراست ارایه میشود (۱) یک نسخه از کد منبع مرتبط را برای تمام نرمافزارهای آن محصول که با این پروانه ارایه میشوند روی یک رسانه قابل اطمیان که به طور خاص برای جابجایی نرمافزارهای رایانهای استفاده میشود در ازای دریافت مبلغی که بیشتر از هزینهی متداول رساندن فیزیکی کد مقصد نیست و یا (۲) امکان نسخهبرداری از کد منبع مرتبط روی یک سرویسدهندهی شبکه بدون دریافت هیچ هزینهای ارایه کنید.
ج) نسخههای جداگانهای از کد مقصد را به همراه پیشنهاد کتبی برای رساندن کد منبع مرتبط ارایه کنید. این شیوه فقط در شرایط خاصی که شما کد منبع را مطابق با قوانین قسمت ب از بخش ۶ این پروانه دریافت کرده باشید معتبر است.
د) کد مقصد را با پیشنهادی برای دسترسی از مکان مشخصی (به رایگان و یا با دریافت هزینهای) برسانید و دسترسی مشابهی را برای رساندن کد منبع مرتبط از همان نقطه و بدون دریافت هزینهای پیشنهاد دهید. شما گیرندگان را مجبور به دریافت کد منبع مرتبط به همراه کد مقصد نمیکنید. اگر مکان نسخهبرداری از کد مقصد یک سرویسدهندهی شبکه است کد منبع مرتبط میتواند روی سرویسدهندهی دیگری باشد (که توسط شما و یا ارایهکنندهی ثالثی اداره میشود) که امکانات نسخهبرداری مشابهی ارایه میکند به شرطی که شما در کنار کد مقصد توضیحات روشنی برای دریافت کد منبع ارایه کنید.
جدای از اینکه چه سرویسدهندهای کد منبع مرتبط را پیشنهاد میدهد شما موظفید اطمینان حاصل نمایید کد منبع مرتبط تا زمان لازم در دسترس باشد تا با قوانین این پروانه سازگاری داشته باشید.
ه) کد مقصد را از طریق شبکههای نقطه به نقطه به دیگران برسانید به شرطی که به دیگر نقاط دریافت کننده اعلام کنید که کد منبع مرتبط با کار بدون دریافت هیچ هزینهای و در تطابق با قسمت د بخش ۶ این پروانه در اختیار عموم میباشد.
در رساندن کد مقصد به دیگران نیازی به رساندن یک قسمت مجزا از کد مقصد که کد منبع آن به عنوان کتابخانهی سیستمی جدای از کد منبع مرتبط میباشد نیست.
یک «محصول شخصی» محصولی است که (۱) «محصول مصرفکننده» باشد، به این معنی که به طور محسوس یک دارایی شخصی باشد که به طور متعارف برای مصارف شخصی، خانوادگی و یا استفاده در منزل کاربرد داشته باشد و یا (۲) هر چیزی که برای تعبیه در محیط مسکونی طراحی یا فروخته شود. در مواردی که شکی در تشخیص اینکه یک محصول شخصی است یا خیر وجود دارد تردید باید به نفع پوشش کاربردی حل و فصل گردد. برای یک محصول خاص که توسط یک کاربر خاص دریافت شدهاست «استفادهی متعارف» بدون توجه به کاربردهای خاصی که یک کاربر ممکن است داشته باشد و یا از محصول متوقع باشد به استفادهی معمول یا عمومی از آن خانواده از محصول اطلاق میگردد. یک محصول شخصی است بدون توجه به اینکه ممکن است آن محصول تعداد قابل توجهی کاربردهای تجاری، صنعتی و با غیر شخصی داشته باشد مگر اینکه این کاربردها نشاندهندهی تنها کارکرد اساسیِ آن محصول باشند.
«اطلاعات نصب» برای یک محصول شخصی به معنی هر روش، ساز و کار، کلیدهای شناسایی یا دیگر اطلاعات لازم برای نصب و اجرای نسخههای تغییر یافتهی یک کار مشمول این پروانه میباشد که در آن محصول شخصی از کد تغییر یافتهی مرتبط بوجود آمدهاند. این اطلاعات باید بقدری باشد که استفاده از کد مقصد بدون توجه به تغییرات ایجاد شده در کار همچنان قابل استفاده بوده و تداخلی در کارکرد و استفاده از آن ایجاد نکند.
اگر شما کد مقصد یک کار را بنا به قوانین این بخش برای استفاده اختصاصی یا غیر اختصاصی در یک محصول شخصی به دیگران میرسانید که در آن حق مالکیت و استفاده از محصول شخصی برای همیشه یا مدت مشخصی به کاربر انتقال مییابد (جدای از اینکه مشخصات این انتقال چست) کد منبع مرتبط میبایست بنا بر قوانین این بخش به همراه اطلاعات نصب در اختیار کاربر قرار گیرد. در صورتی که نه شما نه یک شخص ثالث امکان نصب کد تغییر یافته روی محصول شخصی را ندارید (برای مثال کار روی یک حافظهی دایمی ROM از پیش نصب شدهاست) لزومی به ارایه کد منبع نیست.
نیاز به ارایه اطلاعات نصب شامل نیازی به ارایه خدمات پشتیبانی، ضمانت و یا بهروزرسانی کار ی که تغییر یافته و یا توسط دریافت کننده نصب شده است و یا روی محصول شخصی استفاده شده است را اجبار نمیکند.
امکان قطع دسترسی به یک شبکه در شرایطی که تغییرات تاثیر مخرب روی شبکه دارند و یا مخالف با قوانین و پروتکلهای ارتباطگیری روی شبکه هستند مجاز است.
رساندن کد منبع مرتبط و ارایه اطلاعات نصب که میبایست سازگار با قوانین این بخش انجام شود باید در قالبی باشد که به طور عمومی مستند گردیده (و یک پیادهسازی عمومی به صورت کد منبع از آن وجود دارد) و نمیبایست به هیچ کلمهی عبور یا کلید برای خارج کردن از حالت فشرده، بسته بندی، نسخهبرداری و یا خواندن نیاز داشته باشد.
- قوانین افزوده شده
«قوانین افزوده شده» قوانینی هستند که اضافه بر مقررات این پروانه ارایه میشوند و حاوی استثنا در مورد یک یا چند قسمت این پروانه میباشند. قوانین افزودنی که برای یک برنامهی کامل لحاظ میگردند بهمانند قوانین این پروانه اعتبار دارند، به گونهای که از سندیت قانونی همین پروانه برخورداند. اگر قوانین افزودنی فقط برای قسمتی از یک برنامه لحاظ گردند میتوان به طور جداگانه از آن قسمت تحت آن قوانین استفاده نمود ولی کل برنامه تحت این پروانه باقی و بدون توجه به قوانین افزودهشدهی لحاظ شده قابل استفاده میباشد.
وقتی نسخهای از یک برنامهی شامل این پروانه را به دیگران میرسانید میتوانید به انتخاب خود هریک از قوانین اضافی آن نسخه و یا قسمتهایی از آن نسخه که شامل قوانین افزودهشده میباشند را حذف نمایید. (ممکن است قوانین افزودهشده بهگونهای تنظیم شده باشند که شما را موظف به حذف آنها هنگام ایجاد هرگونه تغییر در کار بکند.) شما میتوانید قوانین افزودهشده را به قسمتی از کار که خود شما به آن افزودهاید و صاحب اختیار حقتالیف آن قسمتها هستید اضافه کنید.
در صورت وجود نداشتن تضاد با دیگر قسمتهای این پروانه، برای کارهایی که شما به یک کار مشمول این پروانه اضافه کردهاید (در صورتی که صاحبین اختیار حقالتالیف آن کار شما را مجاز شمرده باشند) میتوانید قوانین افزودنی را به کار اضافه کنید به شرطی که مقررات زیر را رعایت نمایید:
الف) سلب مسوولیت از ضمانت یا محدود بودن مسوولیتها را متفاوت با آنچه در قسمتهای ۱۵ و ۱۶ این پروانه آمده است تعریف نمایید؛ یا
ب) نمایش اعلانهای قانونی متعارف و مرتبط و یا نمایش نشانهای مولف در کار یا در اعلانهایِ قانونیِ کارهایی دیگری که درون کار اصلی وجود دارند را اجباری نمایید؛ یا
ج) از ارایه نادرست اطلاعات دربارهی مبدا کار جلوگیری نمایید یا الزام کنید که تمام نسخههای تغییر یافته به گونهای قابل قبول به عنوان نسخههای تغییر یافته نشانهگذاری گردند؛ یا
د) استفاده تبلیغاتی از اسامی صاحبان پروانه و یا مولفین کار را محدود نمایید؛ یا
ه) تمایل خود برای اعطای حقوق مالکیت نامهای تجاری ثبت شده، نامهای تجاری یا نام خدمات شناخته شده را اعلام کنید؛ یا
و) با افزودن پیشفرضهایی دربارهی مسوولیت گیرنده به پروانه، در جاهایی که این پیشفرضها به طور مستقیم به مولفین یا صاحبان پروانهی کار برمیگردند، جبران خسارت صاحبان پروانه و مولفین را توسط هر کسی که کار (یا نسخهی تغییر یافتهی آن را) میرساند اجباری نمایید.
تمام بندهای افزودنیِ غیرمجاز به عنوان «محدودیتهای بیشتر» که در قسمت ۱۰ تعریف شدهاند شناخته میشوند. اگر برنامه یا هر قسمتی از آن، آنگونه که شما آن را دریافت کردهاید، مشخص میسازد که شامل این پروانه و قوانین افزودهشدهی است که جزو «محدودیتهای بیشتر» شناخته میشوند شما میتوانید آن محدودیت را حذف نمایید. اگر سند پروانهی یک برنامه شامل «محدودیتهای بیشتر» میباشد ولی اجازه صدور پروانهی مجدد و رساندن کار تحت قوانین این پروانه را ارایه کرده است شما میتوانید کارهایی به آن پروانه اضافه نمایید به شرطی که «محدودیتهای بیشتر» پروانهی اولیه برای صدور پروانهی جدید یا رساندن کار به دیگران محدودیت ایجاد نکنند.
اگر شما قوانینی را مطابق با دستورالعملهای این بخش به یک کار مشمول این پروانه میافزایید باید در مکان مناسب در کد منبع قوانین افزودهشدهیِ حاکم بر آن کد و یا مکان دقیق یافتن قوانین اضافی مرتبط را مشخص نمایید.
قوانین افزودهشده، چه مجاز و چه «محدودیتهای بیشتر» میتوانند به صورت یک پروانهی جدا نگاشته شده و یا به عنوان موارد استثنا بر این پروانه ارایه گردند؛ در هر صورت رعایت الزامات ارایه شده در بالا اجباری است.
- فسخ
شما نمیتوانید تغییری در کار مشمول این پروانه ایجاد کرده و یا آن را انتشار دهید مگر اینکه قوانین این پروانه را به طور دقیق رعایت نمایید. هر عمل دیگری به جز آنچه منطبق بر این پروانه است غیرقانونی است و به طور خودکار تمام حقوقی که بنا به این پروانه در اختیار شما بوده است را سلب مینماید (این حقوق شامل حقوق ثبت قانونی که در پاراگراف سوم قسمت ۱۱ این پروانه قید شده است نیز میشود).
در هر صورت، اگر تمام حقوق شما بنا بر این پروانه لغو گردند پروانهی شما از طرف یک صاحب پروانه دوباره معتبر خواهد بود (الف) اعتبار آزمایشی خواهد داشت، تا وقتی که صاحب پروانه به طور خاص و نهایی پروانهی شما را ملغی نماید و (ب) اعتبار دایمی مجدد خواهد داشت، اگر صاحب پروانه ظرف مدت ۶۰ روز از لغو اولیه به معنای متعارفی شما را از لغو دایمی پروانه آگاه ننماید.
همچنین اگر صاحب یک پروانه به روش متعارفی شما را از خطای خود آگاه کند و این اولین باری باشد که شما از آن صاحب پروانه (برای تمامی کارهای آن صاحب پروانه) چنین اخطاری دریافت میکنید و شما خطای خود را در کمتر از ۳۰ روز از دریافت اخطار اصلاح نمایید پروانهی شما دوباره اعتبار دایمی خواهد داشت.
لغو حقوق شما بنا به مقررات این قسمت باعث لغو پروانهی دیگر افرادی که نسخهها و یا حقوقی قانونی بر اساس این پروانه را از شما دریافت کردهاند نمیشود. اگر پروانهی شما باطل گردیده و اعتبار مجدد دایمی ندارد شما صلاحیت دریافت پروانهی جدید برای همان کار را بنا به مقررات قسمت ۱۰ ندارید.
- عدم لزوم پذیرفتن پروانه برای داشتن نسخههایی از کار
برای دریافت نسخهای از برنامه و یا اجرای آن لازم نیست این پروانه را بپذیرید. دریافت غیر مستقیم یک کارِ شامل این پروانه به عنوان نتیجهی استفاده از انتقال روی بستر یک شبکهی نقطه به نقطه نیز شما را ملزم به پذیرفتن این پروانه نمیسازد، اما هیچ چیزی به جز این پروانه به شما اجازهی توزیع یا تغییر کارهای مشمول این پروانه را نمیدهد و اگر این پروانه را قبول ندارید این اعمال برخلاف قانون حقوقمولف است و در نتیجه با تغییر یا توزیع یک کار مشمول این پروانه شما نشان میدهید که این پروانه را قبول کردهاید.
- مشمولیت خودکار دریافتکنندگان پاییندستی به پروانه
هردفعه که شما یک کار مشمول این پروانه را به دیگران میرسانید، دریافت کننده به طور خودکار از صاحبان پروانه حق اجرا، تغییر و توزیع کار را بنا بر این پروانه دریافت میکند. شما مسوول اجبار دیگران به رعایت قوانین این پروانه نیستید.
یک «تراکنش نهادی» تراکنشی است که کنترل یک سازمان یا تمام داراییهای آن را به دیگری انتقال میدهد و یا با دیگری تقسیم مینماید یا آنها را ترکیب میکند. اگر توزیع یک کار در نتیجهی یک تراکنش نهادی انجام شود، هر طرفِ تراکنش که یک نسخه از کار را دریاتمیکند یک نسخه از همهی پروانههای همراه کار را که طرف دیگر پیشتر داشته و یا میتواند اعطا کند دریافت مینماید و همچنین در صورتی که طرف پیشین به کد منبع دسترسی داشته و یا از امکان متعارفی برای دستیابی به آن برخوردار است، حق دریافت کد منبع مرتبط را از صاحب پیشین خواهد داشت.
شما نمیتوانید محدودیتهای بیشتری بر روی حقوقی که بنا به این پروانه ارایه یا حفظ شده است لحاظ نمایید. برای مثال شما نمیتوانید درخواست هزینهی صدور پروانه یا حقتالیف و یا موارد مشابه را بنمایید و شما نمیتوانید مدعی یک دعوای حقوقی باشید (نه ادعای خودی و نه ادعای عمومی در یک شکایت قضایی) که در آن به تجاوز به قوانین ثبتی و حقوقامتیاز دیگران بخاطر تولید، استفاده، فروش، پیشنهاد فروش و یا واردات برنامه یا هر قسمتی از آن اعتراض شود.
- قوانین ثبتی و حقوقامتیاز
یک «مشارکتکننده» صاحب حقامتیازی است که اجازه استفاده از برنامه یا کاری که بنا بر برنامه تهیه شده است را بر اساس پروانه میدهد. این کار که حقوق آن بنا به پروانه محافظت شده است به عنوان «نسخهی مشارکتکننده» شناخته میشود.
«حقوق ثبتی پایه»ی یک مشارکتکننده تمامی ادعاهای مالکیت ثبتیِ در اختیارِ مشارکت کننده میباشند که تا کنون به ثبت رسیدهاند یا به ثبت خواهند رسید و با تولید، استفاده و یا فروش نسخهی مشارکت کننده به آنها تجاوز میشود ولی در صورت ایجاد تغییرات در نسخهی مشارکتکننده شامل ادعای تجاوز به حقوق مشارکتکننده نخواهد شد. در این تعریف «کنترل» به معنی اجازهی صدور زیرپروانههایِ ثبتی است که با دستورالعملهای این پروانه هماهنگی داشته باشند.
هر مشارکتکننده به شما یک پروانهی غیرانحصاری، بینالمللی و بدونهزینهیِ حقمالکیت بر اساس حقوق ثبتی پایهی خود میدهد تا تولید، استفاده، فروش، پیشنهاد فروش، واردات ویا اجرا، تغییر و توزیع محتویات نسخهی مشارکتکننده قانونی و حقوقی باشند.
در سه پاراگراف بعدی، «حق امتیاز» هر قرارداد یا تعهد واضحی در این زمینه است اما نامگذاری مجزا شدهاست تا یک ثبت تجاری را اجبار نکند (برای نمونه یک اجازه واضح برای اجبار ثبت تجاری و یا پیمانی برای شمایت نکردن علیه حقوق ثبتشدهی تجاری). برای «واگذاری» چنین پروانهی حق امتیازی به یک شخص به معنی انعقاد چنین قرارداد یا تعهدی است تا هیچ حقثبتی علیه او بکار گرفته نشود.
اگر شما کاریکه مشمول پروانه است را به دیگران میرسانید که آگاهید بر اساس یک پروانهی حق امتیاز ارایه شده است و کد منبع مرتبطِ کار برای نسخهبرداری به رایگان و تحت شرایط این پروانه و از طریق سرویسدهندههای شبکه و یا دیگر راههای متعارف و دردسترس در اختیار دیگران نمیباشد باید (۱) باعث ارایه کدِ منبع مرتبط با شرایطی که نامبرده شد شوید یا (۲) برای محروم کردن یا صرف نظر کردن خود از منافع حقامتیاز آن کار خاص اقدام نمایید یا (۳) اقدامی متناسب با شرایط این پروانه مبنی بر توسعهی حقامتیاز و انتقال آن به دریافت کنندگان پایین دستی شوید.
«آگاهی از ارایه تحت قوانین حقامتیاز» به معنی آگاهی شما از ارایه کار تحت این شرایط است اما برای پروانهی حقامتیاز رساندن یک کار مشمول این پروانه در یک کشور و یا استفاده گیرنده از کار در یک کشور که شما دلایل قابل قبولی مبنی بر زیر پا گذاشتن حقوق مالکیت در آن کشور در صورت استفاده از کار در آنجا دارید کافی هستند.
اگر متعاقب یا در ارتباط با یک تراکنش یا قرارداد شما کاری را به دیگران برسانید و یا توزیع کنید و به بعضی از دریافت کنندگانِ کارِ مشمول این پروانه مجوز استفاده، توزیع، تغییر یا رساندن یک نسخهی خاص از کارِ مشمول پروانهی حقامتیاز را بدهید آنگاه پروانهی حقامتیازِ صادر شده از طرف شما به طور خودکار برای تمامی دریافت کنندگان آن کار و کارهای مبتنی بر آن کار معتبر میباشند.
یک پروانهی حقامتیاز «تبعیض آمیز» است اگر در محدودهی تحت پوشش خود پیروی از یک یا چند قانون از این پروانه را محدود یا ممنوع نماید. شما نباید یک کار مشمول این پروانه را به دیگران برسانید اگر طرف قراردادی با یک شخص ثالث هستید که در کسب و کار توزیع نرمافزار است و بنا به آن قرارداد شما به آن شخص ثالث مبلغی بابت فعالیت خود در محدودهی رساندن کار به دیگران میپردازید و بر همین اساس او به تمام افرادی که کار را از شما دریافت کردهاند یک پروانهی حق امتیازِ تبعیض آمیز ارایه میکند (الف) در ارتباط با کار مشمول پروانه که توسط شما رساندهشده است (یا نسخههایی که از روی نسخههای شما تهیه شدهاند) یا (ب) به طور اختصاصی برای و در ارتباط با محصولات مشخص شده که حاوی کارِ مشمول پروانه میگردنند، مگر اینکه شما وارد آن قرارداد شده باشید یا پروانهی حقامتیاز تا قبل از هشتم فروردین ماه هزار و سیصد و هشتاد و شش صادر شده باشند.
هیچ بخشی از این پروانه نباید به عنوان محدودکننده یا مستثنیکنندهی هر پروانه یا دفاعی که تجاوز به حقوقامتیازی بوده که بصورت قانونی در اختیار شما بوده است استفاده شود.
- عدم تسلیم آزادی دیگران
اگر شرایط به گونهای به شما تحمیل شدهاند (چه توسط دادگاه، قرارداد و یا نحو دیگری) که با مقررات این پروانه در تضاد هستند، این شرایط نمیتوانند دلیلی برای سرپیچی شما از قوانین این پروانه محسوب گردند. اگر شما نمیتوانید یک کار مشمول این پروانه را به گونهای به دیگران برسانید که بطور همزمان شرایط این پروانه و دیگر شرایط تحمیلی به خودتان را حفظ نمایید امکان رساندن و ارایه را نخواهید داشت. به عنوان نمونه، اگر شما با شرایطی توافق کنید که شما را وادار به دریافت حقالتالیف برای کارهایی که ازاین پس به دیگران میرسانید بنمایدتنها راهی که میتوانید با آن شرایط و شرایط این پروانه سازگاری را حفظ کنید خودداری کامل از ارایه برنامه است.
- استفاده به همراه پروانهی جامع همگانی افرویِ گنو
پروانهی افرو تضادی با هیچیک از قسمتهای این پروانه ندارد، شما مجازید تا هر کار تحت پوشش این پروانه را با کاری که تحت نسخهی سومِ پروانهی افرویِ گنو ارایه شده است ترکیب و یا لینک نمایید و کار حاصل را به دیگرن برسانید. قوانین این پروانه همچنان برای آن قسمت از کار نهایی که از ابتدا تحت این پروانه بوده است معتبر خواهد بود ولی نیازهای خاص قسمت ۱۳ پروانهی جامع همگانی افرویِ گنو که بر ارتباطات تحت شبکه نظارت میکند برای کل کار نهایی معتبر خواهد بود.
- نگارشهای بازنویسی شدهی این پروانه
ممکن است هر از چند گاهی بنیاد نرمافزارهای آزاد نگارشهای جدید پروانهی جامع همگانی گنو را منتشر نماید. این نگارشهای جدید از نظر محتوی و مفهوم با این نسخه یکی خواهند بود ولی ممکن است در جزییات تفاوتهایی داشته باشند و یا پاسخی برای مشکلات و مسایل جدید داشته باشند.
هر نگارش با یک شماره نگارش مجزا شناخته میشود. اگر برنامه به طور خاص مشخص نماید که مشمول یک نگارش خاص یا «تمامی نگارشهای پس از آن» میباشد شما میتوانید بر اساس قوانین آن نگارش خاص یا نگارشهای پس از آن که توسط بنیاد نرمافزارهای آزاد منتشر شدهاند عمل کنید. اگر برنامه به یک نگارش خاص از پروانهی جامع همگانی گنو اشاره نکند شما میتوانید هر نگارشی از پروانه را که تا کنون توسط بنیاد نرمافزارهای آزاد منتشر شده برگزینید.
اگر برنامه مشخص نماید که یک داور حق تعیین نگارش مورد استفادهی پروانهی جامع همگانی برای برنامه را دارد، اعلان عمومی آن داور برای همیشه معیار انتخاب نگارش مورد استفاده برای آن برنامه میگردد.
نگارشهای آتی ممکن است حقوق اضافی یا متفاوتی را در اختیار شما بگذارند ولی در صورت انتخاب شما برای استفاده از نگارش جدیدتر هیچ اجبار اضافی برای هیچ مولف یا صاحب پروانهای ایجاد نمیشود.
- بدون ضمانت
تا آنجا که قوانین جاری موجودند هیچ ضمانتی برای برنامه وجود ندارد مگر اینکه خلاف این امر به صورت مکتوب ارایه شده باشد در غیر اینصورت صاحبان حقتالیف و یا دیگران برنامه را «همان طور که هست» و بدون هیچگونه ضمانتی، نه ضمانت مشخص و نه ضمانتی که ممکن است کاربر توقع داشته باشد، ارایه میکنند. این عدم ضمانت شامل ضمانت قابل ارایه تجاری بودنِ کار و یا صلاحیت کار برای یک کاربرد خاص و یا دیگر موارد میباشد. تمام مخاطرات کیفیت و کارآیی برنامه مرتبط با شماست. اگر مشخص گردید که برنامه مشکلدار است، شما تمام هزینههای رفع ایرادات اختمالی و یا تعمیر یا سرویس احتمالی را تقبل خواهید کرد.
- محدودیت مسوولیت
تحت هیچ شرایطی، مگر وقتی که قانونی مقرر کرده باشد و یا بر اساس مجوزِ مکتوب صاحب امتیاز یا هر توزیعکنندهی ثالث که برنامه را تغییر داده و یا توزیع میکند، هیچ مسوولیتی در قبال هر خسارتی از جمله خسارات کلی، خاص، واقعه و یا پیآمدهای استفاده و یا عدم امکان استفاده از برنامه (از جمله از دست رفتن اطلاعات، تولید اطلاعات غلط و یا ضررهایی برای شما و یا اشخاص ثالث و یا عدم کارآیی برنامه در کارکردن با دیگر برنامهها) را ندارند، حتی اگر آنها به احتمال وقوع این خسارات اشاره کرده باشند.
۱۷.تفسیر قسمتهای ۱۵ و ۱۶
اگر عدم ضمانت و محدودیت مسوولیت که در بالا توضیح دادهشدند به خاطر مقررات قید شده نمیتوانند به عنوان بندهای قانونی استناد شوند، دادگاههای بررسی کننده باید نزدیکترین قانون محلی که تمامی حقوق مدنیِ در ارتباط با برنامه را از صاحب پروانه سلب میکنند در نظر بگیرند مگر اینکه یک ضمانتنامه و یا قرارداد بر عهدهگرفتن مسوولیت به همراه برنامه در قبال پرداخت هزینهای برای ارایهی این خدمات دریافت شدهباشد.
پایان قوانین و مقررات
چگونگی پیادهسازی این قوانین و مقررات در برنامهی خود
اگر شما برنامه جدیدی نوشتهاید و می خواهید همگان حداکثر بهره را از آن ببرند بهترین راه تبدیل آن به یک برنامه آزاد است که هرکسی می تواند مطابق مقرراتی که در بالا آمده آن را به دیگران برساند و یا تغییر دهد.
برای انجام این کار این توضیحات را به برنامه اضافه نمایید، بسیار امنتر است تا آنها را به ابتدای هر یک از کدهای اصلی اضافه کنید، به خصوص برای نمایش اعلان عدم وجود ضمانت و همچنین پروانه حق تالیف و اینکه کل آن را در کجا باید یافت.
(یک خط برای معرفی نام برنامه و توضیح مختصری دربارهی کار آن)
<one line to give the program's name and a brief idea of what it does.> Copyright (C) <year> <name of author> This program is free software: you can redistribute it and/or modify it under the terms of the GNU General Public License as published by the Free Software Foundation, either version 3 of the License, or (at your option) any later version. This program is distributed in the hope that it will be useful, but WITHOUT ANY WARRANTY; without even the implied warranty of MERCHANTABILITY or FITNESS FOR A PARTICULAR PURPOSE. See the GNU General Public License for more details. You should have received a copy of the GNU General Public License along with this program. If not, see <http://www.gnu.org/licenses/>.
همچنین اطلاعاتی درباره نحوه دستیابی دیگران به خودتان را از طریق پست الکترونیک و پست معمولی بدهید.
اگر برنامه با کاربر تعامل دارد خروجی آن را طوری طراحی کنید که اعلان کوتاهی را، وقتی که بصورت تعاملی اجرا می شود، نمایش دهد:
<program> Copyright (C) <year> <name of author> This program comes with ABSOLUTELY NO WARRANTY; for details type `show w'. This is free software, and you are welcome to redistribute it under certain conditions; type `show c' for details.
دستورات فرضیِ ‘show w’ و ‘show c’ باید قسمتهای مناسب از پروانهی جامع همگانی دربارهی حقتالیف و ضمانت برنامه را نمایش دهند، شکی نیست امکان دارد دستورات برنامهی شما متفاوت باشند، به احتمال زیاد برای یک رابط کاربر گرافیکی از یک ‘about box’استفاده خواهید کرد.
در ضمن اگر لازم است می بایست از کارفرما (در صورتی که به عنوان برنامهنویس استخدام هستید) و یا مدرسه یا دانشگاه خود (در صورتی که با آنها کار می کنید) بخواهید یک برگهی سلب مسوولیت حقوق مولف را برای برنامه امضا نمایند. برای اطلاعات بیشتر در این مورد و یا در مورد روش استفاده از پروانهی جامع همگانی گنو در برنامههای خود آدرس <http://www.gnu.org/licenses/> را مرور نمایید.
این پروانه به شما اجازه نمیدهد تا برنامه خود را با برنامههای انحصاری ترکیب نمایید، اگر برنامهی شما یک کتابخانهی توابع است ممکن است قابلیت استفاده برنامههای انحصاری از برنامه خود را مفید ببینید؛ در این صورت از «پروانهی کمترْ جامعِ همگانی گنو» یا GNU Lesser General Public License به جای این پروانه استفاده کنید ولی قبل از آن حتماً اطلاعات موجود در <http://www.gnu.org/philosophy/why-not-lgpl.html>. زا مرور کنید.
ترجمه شده توسط کاوه رنجبر در تاریخ دهم تیر ماه یکهزار و سیصد و هشتاد و شش شمسی